لقمان بهابادی

#نقد

رفته بُد یاد تو از خاطر دیوانهٌ من

نه صفا بود و نه شوری درِ کاشانهٌ من

بود خشکیده لبم بی تو که با بوسه خویش

ریختی شهد و شرابی تو به پیمانهٌ من

 

دوش با آمدنت کلبه ما روشن گشت 

گوییا سر زده ماهی به درِ خانهٌ من

بود ویرانه سرای من و از مقدم تو 

یافت جان دگری کلبه ویرانهٌ من 

بِگذر از روی کَرَم یک دم و عمری بِگُذار 

پای بر چشم من ای گوهر دردانهٌ من

 

پای بردار و به رقص آی تو امشب که به شوق

بشنوی بار دگر نغمهٌ مستانهٌ من

دست بگذار تو بر شانهٌ من تا فکنم 

چشم بر چشم تو ای لعبت فرزانهٌ من 

سر تعظیم برم نزد خداوند و دگر 

خم نشد نزد کسی قامت مردانهٌ من 

 

دوش وقت سحر از میکده "سیمرغ" این گفت 

ساعتی را بنشین بر درِ میخانهٌ من 

#لقمان_بهابادی

#نقد_شعر کلاسیک 

🔅بنام عشق، بنام زیبایی 

⚜از آنجایی که معتقدم اثر ارائه شده گویای تمام ویژگی های خواسته و ناخواسته خود خواهد بود، بنابراین آن را بدون در نظر گرفتن نام صاحبش نقد و بررسی خواهم کرد.  

🔸به لحاظ نقد لغوی اثر ارائه شده در انتخاب لغات. چیدمان و جایگزینی آنها، استفاده از قواعد و قوانین دستور زبان، همچنین ترکیب سازی و کاربردی زبان در حالت کلی 

پتانسیل لازم را در خود داشت که بتواند بهتر از این باشد.  

زبان در این اثر در حالت کلی به صورت کاملاً یکدست پایبند زبان کهن فارسی ست.  ( به شخصه معتقدم که شعر معاصر باید به زبان معاصر سروده شود، زیرا تاریخ سرایش اثر را با خود حمل می کند)  اما این اثر با توجه به زبان کهن از دوگانگی به دور است.  

استفاده از قواعد و.قوانین دستور زبان مطابق با انتظاری ست که از شعر داریم.  

ترکیب سازی در اثر ارائه شده متناسب با قواعد نحو می،باشد و تا حدودی به فصاحت اثر کمک کرده است.  

ناگفته نماند که انتخاب کلمات در برخی ابیات کاملاً نامساعد و همراه به قدری بی دقتی اتفاق افتاده.  مثل کلمه "خویش " در مصرع اول بیت دوم ( بود خشکیده لبم بی تو که با بوسه ی خویش /....)  سبب ایجاد ضعف تالیف در اثر شده است.  اگرچه معتقدم شاعر سعی داشته باشد استفاده و ایجاد ناهنجاری زبان به زیبایی اثر کمک کند اما این ناهنجاری درست و مناسب اتفاق نیوفتاده.  

🔸به لحاظ نقد فنی اثر ارائه شده یک غزل سنتی یا عام است که بر وزن فعلاتن فعلاتن فعلاتن فعلن، بحررمل مثمن مخبون محذوف سروده شده.

البته در رکن اول فاعلاتن جایگزین شده  

به لحاظ بررسی قوافی با توجه به اینکه تکرار در بحث قافیه در علم عروض تا دو مورد مجاز می باشد، نمی توان ایرادی از قوافی اثر گرفت. از طرف دیگر قوافی در این اثر مطابق با تعریف قافیه به روند موسیقایی اثر کمک شایانی کرده است.  

استفاده از ردیف، ضمیر منفصل اول شخص مفرد سبب ایجاد ناهنجاری نحوی در زبان اثر شده است که خود می تواند عامل مهم ایجاد موسیقی در اثر ارائه شده، خارج از موسیقی کناری در اثر ارائه شده باشد. بنابراین اثر ارائه شده به لحاظ ساختاری و structure کاملا پذیرفته شده می باشد.  

🔸به لحاظ نقد زیبایی شناسی اثر ارائه شده در استفاده از تشبیهات و کنایه هاو....  متناسب و موفق عمل کرده 

( دوش با آمدنت کلبه ی ما روشن گشت 

گوییا سر زده ماهی به درِ خانه ی من)  

یا ( سر تعظیم برم نزد خداوند و دگر 

خم نشد نزد کسی قامت مردانه ی من)  

تصاویر ارائه شده در اثر، عینی و انتزاعی هستند و سبب ایجاد مضمون سازی و درک روایی شده اند.  

(بگذار روی کرم یک دم و عمری بگذار

پای بر چشم من ای گوهر دردانه ی من)  

یا ( بود ویرانه سرای من از مقدم تو 

یافت جان دگری کلبه ی ویرانه ی من)  

ناگفته نماند که در اثر ارائه شده. هیچ خلاقیتی به لحاظ زیبایی شناسی دیده نمی شود.  

🔸به لحاظ composition اثر ارائه شده در مقدمه روایت ( رفته بد یاد تو از خاطر دیوانه ی من /...) گذشته از استفاده نامناسب صفت "دیوانه " برای کلمه "خاطر " که سبب عدم زیبایی شده، 

اما معتقدم اثر ارائه شده شروع خوبی ندارد. شروع یک اثر باید مخاطب را برای ادامه روایت آماده کند.  شاعر در این بیت کل اهداف خود را نمایان ساخته و به اعتقاد من این ضعف اثر می باشد.  

پایان بندی اثر ارائه شده در مقایسه با شروع ان به خوبی اتفاق افتاده.

در حالت کلی در بررسی روایت و جنبه های روایی اثر از آنجایی که اثر ارائه شده بر پایه توصیف بنا شده، از اشعار توصیفی انتظار داریم که خلاقیتی در روایت اثر، شیوه پرداختن به روایت یا حتی بیان روایت وجود داشته باشد، در غیر این صورت از،زیبایی اثر کمک خواهد شد و سبب می شود تکراری بودن موضوع بیشتر مورد توجه قرار گیرد.  

🔸به لحاظ موسیقایی با توجه به اینکه اثر ارائه شده در بحر رمل سروده شده و از موسیقی بیرونی بهره گرفته همچنین به سبب قافیه از موسیقی کناری بهره خوبی گرفته، از طرف دیگر ردیف سبب شده که این اثر علاوه بر موسیقی کناری از موسیقی درونی نیز بهره گرفته. در حالت کلی موسیقی اثر بسیار سیال است.

P:1

#واژه 

@ashenayeeshgh

P:2

 ارتباط عمودی ابیات در حالت کلی برقرار است.  

🔸به لحاظ محتوایی اثر ارائه شده در مضمون سازی و محتوا با توجه به تعریف غزل کاملاً درستی عمل کرده اما در این اثر به لحاظ بیان روایت، مضمون سازی هیچ خلاقیتی وجود ندارد.  

در پایان از شاعر محترم تشکر می کنم.  

با تشکر 

مریم راد"واژه 

#واژه 

@ashenayeeshgh