ثریا قنبری ساده

#نقد_شعر_سپید 

‍ هرصبح من با من

دست بگریبان میشود

برای بیدار کردن خودم....

اطلسی های باغچه

به پاییز هم بی اعتنایی میکنند

تا بیشتر یادت را بکوبند بر در

خانه ای که بعد از تو کلیدش گم شد...

هر صبح

تخت خواب؛مرا عُق میزند

و من که خود را بر تن دیوانگی هایم

می پوشانم

آهسته قدم میزنم

در کوچه ای که نیست

به خیابانی میرسم که مرده است

در شهری که نشانی از من ندارد....

حجم اتاق هم بزرگ تر از دنیای من شده است

چمدان کِز کرده

و  خاک تمامِ جاده ها را در خود فروبرده است....

بندی از نبودن در دسته هایش

قفل شده است

تا هنوز هم به بودنها بخندد...

صبح 

مثل کودکی تخس

سنگباران میکند؛گونه های مرا....

و پنجره با خمیازه ای

چند تکه نور از دهانش به سمتم

پرتاب می کند...

چشمهای خمار شمعدانی 

منتظر به ریختن دوپیک از مشروب همیشگی ست........

و 

من هنوز در؛گیرِ

 بیدار کردن خودم 

دست و پا میزنم..

#ثریا_قنبری_ساده 

#نقد_شعر_سپید 

بنام خداوند مهر 

از،آنجایی که معتقدم اثر ارائه شده گویای تمام ویژگی های خواسته و ناخواسته خود خواهد بود، بنابراین آن را بدون در نظر گرفتن نام صاحبش نقد و بررسی می کنم.  

قبل از پرداختن به نقد، بد نیست به چند نکته اشاره کنم.  

اول اینکه ؛شعر می تواند تجسم یا توصیفی از یک پدیده یا حتی خاطره یا تصویر باشد که شاعر در،بیان آن تخیل را نیز دخیل کرده است و فضایی را ایجاد کرده که مخاطب با آن همراه می شود. درواقع شعری که خلق می شود می تواند حاصل احساس، اندیشه ویا تخیل شاعر با استفاده از کلمات در کسری از ثانیه باشد که شاعر آن را به روی کاغذ آورده یا در زبان جاری ساخته است.   دوم ؛ شعر باید حاوی مضامین و نگاه شاعرانه با استفاده از تصاویر و علم بلاغت باشد.  با این توضیح اجمالی به نقد اثر می پردازم.  

این اثر به لحاظ بررسی نقد لغوی، استفاده از قواعد صرف و نحو،  انتخاب و جایگزینی کلمات موفق عمل نکرده است.  

عدم تناسب ضمایر فاعلی با افعال استفاده شده در این اثر نشان دهنده عدم توجه شاعر به قواعد و قوانین دستور زبان فارسی ست و در این اثر نه تنها در جهت هنجار گریزی اتفاق نیوفتاده بلکه سبب ضعف در اثر شده است.  

مثال میزنم 

( هر صبح من با من 

دست به گریبان می شود 

و...)  

استفاده از کلماتی که در جهت ایجاد تصاویر، به صورت بی پروا و بدون هدف چیده شده اند.  

مثل ( هر صبح 

تخت خواب مرا عق می زند)  

که نشان دهنده عدم جایگزینی مناسب کلمات است.  عدم هماهنگی عناصر موجود در اثر سبب اختلال و ضعف در معنا و محتوا و ساخت تصاویر و نهایتا عدم زیبایی شناسی در اثر می‌شود.  

( و من خود را بر تن دیوانگی هایم می پوشانم)  

استفاده از ترکیب هایی که حشو هستند علاوه بر اینکه زیبایی شناسی اثر را به مخاطره می اندازند، نشان دهنده عدم انتخاب مناسب کلمات هستند. (کلماتی که می توانستند کارکرد های بهتر و مفید تری در اثر داشته باشند)  

به لحاظ نقد فنی، با توجه به تصاویر ارائه شده ( اگرچه گنگ و دور ذهن هستند)  سبب ایجاد رفتاری در. زبان شده اند که شعریت را در اثر ثابت می کند و با توجه به روند کلی اثر، کاملا مشخص است که قالب اثر شعر سپید می باشد.  ( اگرچه بعضی از موارد ساختار روایی اثر،  حالت گریز از ساختارشعر سپید را در اثر ایجاد کرده و به سمت داستان هدایت کرده است. )  

به لحاظ زیبایی شناسی اثر ارائه شده در حالت کلی از سه بخش مجزا یا سه اپیزود ( اگر    چه اپیزود در شعر استفاده نمی شود)  تشکل شده است، که هیچکدام به لحاظ روایی یکدیگر را پوشش نمی دهند و عدم ارتباط عناصر موجود( من،  بیدار کردن خودم،  اطلسی های باغچه،  پاییز،  کلید،  عقب زدن،  خیابانی که مرده،و....)  در اثر سبب گسستگی ابیات، و نهایتا تزلزل در معنا شده است.  

عدم ارتباط عمودی ابیات سبب گسستگی ابیات و پراکندگی در معنا  می شود. 

تصاویری انتزاعی در اثر ساختار روایی اثر را دچار تزلزل ساخته است و انسجام لازم اثر را به لحاظ درک و دریافت محتوایی آن آسیب رسانده است. 

مثال میزنم ( هر صبح 

تخت خواب مرا عق می زند 

و من که خودم را بر تن دیوانگی هایم می پوشانم)  

یا 

( آهسته قدم می زنم 

در کوچه ای که نیست)  

یا 

( چمدان کز کرده)  

یا.... 

اثر به لحاظ composition در هر سه قسمت 

( هر صبح من با من 

دست به گریبان می شود 

برای پیدا کردن خودم 

یا 

هر صبح 

تخت خواب مرا عق می زند 

یا 

هر صبح

 مثل کودکی تخس 

سنگباران می کند گونه های مرا)  

نمی تواند شروع خوبی برای یک اثر سپید باشد البته با توجه به عناصر موجود در اثر.  درواقع شاعر نتوانسته انسجام لازم را بین این سه قسمت برقرار کند. و سبب شده اثر به بخش های مستقل تبدیل شود که این عدم انسجام، همخوان با تعاریف شعری نیست و کل اثر را دچار تزلزل کرده است.  

از طرف دیگر حشو های  موجود در اثر سبب اطناب در کل اثر شده است.  ( ترکیباتی که لزومی به وجود آنها نیست و صرفا سبب زیاده گویی شده است) 

#واژه⬇️

ادامه نقد 

⬆️⬆️⬆️⬆️⬆️

با تمام نکاتی که در بالا عرض کردم،  در حالت کلی، اثر دچار دوگانگی زبان نیست که نقطه قوت اثر است. 

شعر سپید شعری ست که هیچ کلمه ای در آن بی هدف رها نشده است و کارکردهایی که از کلمات گرفته می شود سبب زیبایی اثر می شود. و متاسفانه در این اثر رعایت نشده است.  

در پایان برای شاعر محترم آرزوی سلامتی و موفقیت دارم.  

با تشکر 

مریم راد " واژه " 

#نقد_شعر_سپید 

@ashenayeeshgh