نقد شعر کلاسیک محمد مهدی،سلیمان

#نقد_شعر_کلاسیک 

maryam rad:

نقد شماره ۶

از همان لحظه که از کوچه تان  رد شده ام

پیش چشمان دهن بین شما بد شده ام

تشنه لب بودم و دنبال سراب افتادم

عاشق آنکه نبایست و نباید شده ام

عقل با تجربه ام گفت که عاشق نشوی

بین فرمان دل و عقل مردد شده ام

آنچنان  معجزه آورد مسیحای لبت

پشت بر مکتب خود کرده ومرتد شده ام

قید میخانه و پیمانه به یکباره زدم

به می سرخ لبان تو مقید شده ام

آنقدر  روی لبم اسم تو جاری شد که

بین عشاق به دیوانه زبانزد شده ام

#نقد

#محمد_مهدی_سلیمان

بنام خداوند مهر و مهربانی 

از آنجایی که معتقدم اثر ارائه شده گویای تمام ویژگی های خواسته و ناخواسته خود خواهد بود، بنابراین آن را بدون در نظر گرفتن نام صاحبش نقد و بررسی می کنم.  

به لحاظ نقد لغوی، آنچه که از چیدمان و انتخاب کلمات و همچنین جایگزینی آنها بر می آید مطابق با قواعد دستور زبان است یعنی این اثر در حالت کلی دچار هنجارگریزی واژگانی و نحوی نیست.  

از طرف دیگر استفاده از عناصر موجود در این اثر سبب دوگانگی آن در زبان شده است.  مثال میزنم ( مسیحای لبت،  میخانه و پیمانه، می سرخ لبان، عشاق و..)  به لحاظ زبان این عناصر جز کلماتی هستند که در ظرف ظرفیت زبان محسوب نمی شوند و کاربرد ندارند و یا کاربرد کمتری دارند و از همه مهم تر در زبان فارسی امروز جایگزین دارند. بنابراین. استفاده شاعر از،این کلمات صرفا در جهت پر کردن وزن است و این  مسئله. می تواند نشان دهنده ضعف در دایره لغات شاعر باشد.  

به لحاظ نقد فنی این غزل یک غزل روایی ست که مثل همه غزل های روایی شامل مقدمه 

( از همان لحظه که از کوچه تان رد شده ام 

پیش چشمان دهن بین شما بد شده ام)  

و مخاطب را از دیدگاه روایت اثر، آماده تنه روایی اثر می کند.  از 

( تشنه لب بودم و دنبال سراب افتادم 

عاشق آنکه نبایست و نباید شده ام)  

شروع می شود و تا 

( آنچنان معجزه آورد مسیحای لبت 

پشت بر مکتب خود کردم و مرتد شده ام)  ادامه می یابد.  

و سپس حاصل تنه و مقدمه این روایت، نتیجه ای ست که شاعر در پایان اثر گذار فته است.  ( قید میخانه و پیمانه به یکباره زدم 

به می سرخ لبان تو مقید شده ام 

آنقدر روی لبم اسم تو جاری شد 

که بین عشاق به دیوانه زبانزد شده ام)  

بنابراین این نوع اثر یک غزل روایی ست با مضمون عاشقانه که بر وزن فعلاتن، فعلاتن، فعلاتن فعلن، بحر رمل مثمن مخبون محذوف سروده شده است.  

ناگفته نمانده به اعتقاد بنده این اثر در بیت (4 و 6)  از وزن خارج شده که متاسفانه به لحاظ سماعی هم به گوش خوش نمی نشیند.  

به لحاظ زیبایی شناسی این اثر با هنجارگریزی آوایی به عنوان الزام در حفظ وزن به غیر از آن دو بیت دچار تزلزل نیست. 

از،آنجایی که اثر یک غزل سنتی یا غزل عام است پس موسیقی موجود در آن یک موسیقی بیرونی ست و در گرو وزن اثر، که البته در اشعار کلاسیک دور از انتظار نیست.  

توصیفات در این اثر  صمیمی و سبب همزادپنداری یا بهتر عرض کنم سبب Defamiliarization یا آشنایی زدایی ست و مخاطب را با فضای ملموس خود همراه می سازد.  

( از همان لحظه که از کوچه تان رد شده ام 

پیش چشمان دهن بین شما بد شده ام 

تشنه لب بودم و دنبال سراب افتادم 

عاشق آنکه نبایست و نباید شده ام 

عقل با تجربه ام گفت که عاشق نشوی 

بین فرمان دل و عقل مردد شده ام)  

به لحاظ composition این اثر( اشاره به همان بیت اول)  شروع خوبی برای یک غزل روایی ست و همچنین پایان بندی اثر با توجه به موضوع مورد نظر به خوبی اتفاق افتاده.  بنابراین اثر به لحاظ composition کاملا موفق است.  

از طرف دیگر ارتباط عمودی ابیات برقرار است و نشان دهنده یگپارچگی و انسجام اثر است.  

در ضمن اثر ارائه شده به لحاظ فهم شحعری نیز یکدستی لازم را در خود جای داده است.  

در پایان برای شاعر محترم آرزوی سلامتی و موفقیت دارم. 

با تشکر 

مریم راد " واژه " 

#نقد_شعر_کلاسیک 

@ashenayeeshgh